Μεγαλειώδη μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, σύμπλευση πολιτισμών, αρώματα από μαστίχα, γιασεμί και μανταρίνι, απαράμιλλης ομορφιάς παραλίες, αγέρωχες βίγλες, περιπατητικές διαδρομές, διατηρητέα μεσαιωνικά χωριά, επιβλητικά αρχοντικά αποτελούν το θησαυρό ενός μοναδικού προορισμού που περιμένει να τον ανακαλύψεις.
Τοποθεσία
Η Χίος είναι ένα από τα νησιά του Βορειο-ανατολικού Αιγαίου. Βρίσκεται σε ελάχιστη απόσταση από τις ακτές της Μικράς Ασίας (πλησιέστερο λιμάνι Τσεσμέ), περίπου στο μέσο μεταξύ των νησιών Σάμου και Λέσβου. Η απόσταση από το λιμάνι του Πειραιά είναι περίπου 165 μίλια, αν και μπορεί να φτάσει κανείς στη Χίο αεροπορικώς από Αθήνα και Θεσσαλονίκη σε λιγότερο από 40 λεπτά. Το νησί έχει έκταση περίπου 840 τετρ. χιλιόμετρα και είναι το πέμπτο σε μέγεθος ελληνικό νησί μετά τα νησιά Κρήτη, Εύβοια, Ρόδο και Λέσβο.
Ιστορία Χίου
Το νησί είχε αναπτύξει πολιτισμό από την Νεολιθική εποχή και την Εποχή του Χαλκού (6000π.Χ -1100π.Χ). Γύρω στα 1050-950π.Χ. οι άποικοι εγκαθίστανται σταδιακά στη Χίο. Η Χίος αναπτύσσεται και ισχυροποιείται από τον 7ο έως και 4ο αιώνα π.Χ. που γνωρίζει μεγάλη ακμή. Από τον 3 ο π.Χ αι. με την επικράτηση του Μ. Αλεξάνδρου και των επιγόνων του η Χίος περνάει σε διάφορες σφαίρες επιρροής. Τον 2ο π.Χ. αι. προσχωρεί στους Ρωμαίους. Φιλολογικές μαρτυρίες και αρχαιολογικά της ευρήματα κάνουν λόγο για μεγάλο λιμάνι, τείχη και άλλα δημόσια οικοδομήματα και ναούς. Βυζαντινή περίοδος (4οςμ.Χ. αι. –1346). Αρχαιολογικά της ευρήματα μαρτυρούν ακμή κατά τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Από τον 9ο αι. το Bυζαντινό Κράτος αρχίζει να οχυρώνει τη Χίο. Έτσι αυτή την περίοδο χτίζεται το Φρούριο της Πόλης και άλλα μικρότερα. Γενουατική περίοδος (1346 – 1566). Η Χίος καταλαμβάνεται από τους Γενουάτες. Η κυριαρχία των Γενουατών διαρκεί περίπου δύο αιώνες και δημιούργημα της περιόδου είναι τα μεσαιωνικά χωριά, τα κύρια οικοδομήματα στην πόλη και οι εξοχικές κατοικίες των Γενουατών αρχόντων στα περιβόλια του Κάμπου. Μετά τους Γενουάτες ακολουθεί η τουρκοκρατία (1566 – 1912). Η Χίος καταλαμβάνεται από τους Οθωμανούς μέχρι και το ξεσηκωμό του νησιού το 1822, ο οποίοςκατέληξε στη σφαγή της Χίου. Το 1912 η Χίος απελευθερώνεται και ενώνεται με την Ελλάδα.
Πρόσβαση
Tο νησί της Χίου καλύπτεται ακτοπλοϊκά και αεροπορικά. Η ακτοπλοϊκή σύνδεση καλύπτει
τους εξής προορισμούς:
- Από Χίο προς Πειραιά και από Πειραιά προς Χίο.
- Από Χίο προς Μυτιλήνη και από Μυτιλήνη προς Χίο.
Υπάρχει και η άγονη γραμμή που κάνει τα εξής δρομολόγια:
- Χίος-Μυτιλήνη-Λήμνος-Καβάλα
- Λήμνος-Μυτιλήνη-Χίος
- Μυτιλήνη-Χίος-Βαθύ–Άγιος Κήρυκος-Καρλόβασι-Χίος
- Λήμνος-Μυτιλήνη-Χίος-Βαθύ-Καρλόβασι-Άγιος Κήρυκος
- Εύδηλος-Φούρνοι-Καρλόβασι-Βαθύ-Χίος-Μυτιλήνη-Λήμνος-Θεσσαλονίκη- Λήμνος
Επιπλέον υπάρχει καθημερινή σύνδεση της Χίου με τον Τσεσμέ της Τουρκίας και αντίστροφα.
Η αεροπορική πρόσβαση καλύπτει τους εξής προορισμούς:
- Από Αθήνα προς Χίο και από Χίο προς Αθήνα
- Από Θεσσαλονίκη προς Χίο και από Χίο προς Θεσσαλονίκη
Υπάρχει και η άγονη γραμμή που κάνει τα εξής δρομολόγια:
- Χίος-Μυτιλήνη-Λήμνος και Χίος-Σάμος-Ρόδος-Ηράκλειο.
Πώς μπορείτε να μετακινηθείτε στη Χίο και τι να επισκεφτείτε
Τα τοπικά μέσα μαζικής μεταφοράς στην πόλη της Χίου είναι τα υπεραστικά και τα αστικά λεωφορεία. Τα αστικά λεωφορεία εξυπηρετούν διαδρομές εντός της πόλεως της Χίου. Η προμήθεια εισιτηρίων γίνεται από τον σταθμό του ΚΤΕΛ των αστικών λεωφορείων (μπλε λεωφορεία) στην οδό Δημοκρατίας. Τα υπεραστικά λεωφορεία εξυπηρετούν διαδρομές στα χωριά της Χίου που βρίσκονται μακριά από την Πόλη της Χίου. Η προμήθεια εισιτηρίων γίνεται από το σταθμό του ΚΤΕΛ των υπεραστικών λεωφορείων (πράσινα λεωφορεία) στο λιμάνι, στην αίθουσα επιβατών. Επίσης υπάρχουν πολλά ενοικιαζόμενα γραφεία με αυτοκίνητα και μηχανάκια με τα οποία μπορεί να μετακινηθεί ο επισκέπτης. O επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στο νησί και με ποδήλατο,το οποίο μπορεί να ενοικιάσει από τέσσερις σταθμούς που βρίσκονται μέσα στην πόλη. Επίσης υπάρχουν και τα ταξί που εξυπηρετούν εντός και εκτός πόλεως τους μόνιμους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες.
Χλωρίδα
Στα δάση του νησιού κυριαρχεί το πεύκο. Ενώ καλλιεργούνται αμυγδαλιές, συκιές, ελιές, τσικουδιές, μουριές, ξυλοκερατιές (κουντουρουδιές), λίγες οξιές, καρυδιές και στα Βόρεια
κερασιές. Στον Κάμπο υπάρχουν εσπεριδοειδή όπου καλλιεργείται και μια ιδιαίτερ ποικιλία μανταρινιών τα Χιώτικα. Στο νότιο τμήμα του νησιού κυριαρχεί το μαστιχόδενδρο (σχίνο)
που συναντάται μόνο στη συγκεκριμένη περιοχή. Τέσσερα από τα 9 είδη τουλίπας της χώρας μας φύονται στα νοτιοανατολικά του νησιού και ιδιαίτερα η κόκκινη τουλίπα. Στην
Χίο φύονται 100 και πλέον είδη ορχιδέας κυρίως τον Μάρτιο. Τις βρίσκει κανείς σε βιότοπους, θαμνότοπους, βραχότοπους και παραθαλάσσιες περιοχές. Στην περιοχή του
Καρφά συναντά κανείς και τα άσπρα Κρίνα, λευκά κρινάκια που ανθίζουν από τα τέλη Αυγούστου έως τον Σεπτέμβρη.
Πανίδα
Στα υψώματα του νησιού μπορεί κανείς να συναντήσει αλεπούδες, κουνάβια, ατσίδες, τσακάλια. Από τα οικόσιτα ζώα ξεχωρίζει το Χιακό πρόβατο. Επίσης εκτρέφονται αιγοπρόβατα, κότες, χοίροι, αγελάδες, κουνέλια. Στις ακτές του νησιού εμφανίζονται μεσογειακές φώκιες Monachus – Monachus, δελφίνια όπως και θαλάσσιες χελώνες Careta – Careta. Στα ερπετά συγκαταλέγονται ο λαφιάτης, η οχιά, σαύρες, βατράχια και πολλά άλλα είδη. Σταυροδρόμι μεταναστευτικών πουλιών η Χίος έχει 211 είδη πτηνών, κουκουβάγιες, αετογερακίνες, κοτσίφια, πέρδικες. Οι βιότοποι του νησιού είναι πολύ πλούσιοι σε έντομα.
Το πιο πολύτιμο δάκρυ, μαστίχα Χίου
Η μαστίχα είναι μια ουσία αρωματική και ρητινώδης που βγαίνει από τον κορμό και τα κυριότερα κλαδιά του μαστιχόδενδρου. Το μαστιχόδενδρο (σχίνος), επιστημονικά Pistacia Lentiscus ή Σχίνος ο Μαστιχοφόρος, είναι θάμνος αειθαλής ύψου 2μέτρωνκαιαναπτύσσεται με μεγάλη βραδύτητα. Την πλήρη ανάπτυξη του την παίρνει μετά από 40-50 χρόνια. Από τον 5ο χρόνο αρχίζει να δίνει μαστίχα. Ζει πάνω από 100 χρόνια. Η έκκριση αυτή βοηθιέται χαράζοντας τον κορμό ή τα κλαδιά με αιχμηρό εργαλείο. Η μαστίχα πιθανά να προέρχεται από το ρήμα μασώ ή από την αρχαία λέξη μάστιξ (μαστίγιο) επειδή παλαιότερα το μαστιχόδενδρο (σχίνος) αντί «κεντήματος» εμαστιγώνετο. Το χάραγμα του σχίνου με αιχμηρό εργαλείο, για να διευκολυνθεί η έκκριση της μαστίχας, ονομάζεται κέντημα.
Ο σχίνος, ο μαστιχοφόρος δακρύζει μόνο στη Χίο
Σχίνοι τα δένδρα αυτής της οικογένειας συναντώνται σε διάφορα μέρη του κόσμου. Στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Βόρεια Αφρική, στη Νότια Αμερική και αλλού, όπου ο ρόλος τους είναι απλά διακοσμητικός. Η Χίος έχει μια παγκόσμια μοναδικότητα. Είναι το μόνο μέρος σε όλο τον κόσμο που ο κορμός και τα κλαδιά του σχίνου δακρύζουν (η παράδοση λέει ότι εδάκρυσαν οι σχίνοι βλέποντας το φρικτό μαρτύριο του Αγίου Ισιδώρου που βασανίστηκε για τη χριστιανική του πίστη) και στη συνέχεια στεγνώνουν, «πήζουν» (από αυτό το «πήξιμο» της μαστίχας σε μερικά Μαστιχοχώρια ο σχίνος ονομάζεται «πηξάρι»), τα δάκρυα και δίνουν την μυρωδάτη μαστίχα. Το αξιοπρόσεκτο είναι ότι ενώ σχίνοι υπάρχουν σε όλο το νησί η παραγωγή της μαστίχας γίνεται μόνο στο νότιο τμήμα της Χίου, στα Μαστιχοχώρια. Περιοχές γεμάτες σχίνα λίγα μέτρα βορειότερα δεν έχουν αυτό το προνόμιο. Όχι άδικα λοιπόν η Χίος ταυτίζεται με την μαστίχα. Υπάρχει μάλιστα η εκδοχή ότι το όνομα Χίος είναι φοινικικής προέλευσης και σημαίνει «μαστίχα». Άξια αναφοράς είναι τα Μνημεία της Φύσης, όπως έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια να ονομάζουμε τα υπεραιωνόβια δένδρα, τα οποία αποτελούν μνημεία φυσικής ιστορίας και πολιτισμού.
Τα 10 πράγματα που πρέπει οπωσδήποτε να κάνετε όταν βρεθείτε στη Χίο
- Να δοκιμάσετε την περίφημη μαστίχα της, τα παραδοσιακά γλυκά του κουταλιού της, τα ούζα και τα λικέρ της.
- Να απολαύσετε τη μαγευτική θέα από το περίφημο Κάστρο της Βολισσού
- Να πιείτε παραδοσιακά το καφεδάκι σας μέσα στο Κάστρο της Χίου, στην Πλατεία Ν. Πλαστήρα, την πλατεία των Μεστών αλλά και στο Πυργί με τα χαρακτηριστικά ξυστά του.
- Να επισκεφτείτε την Νέα Μονή με τα μοναδικά ψηφιδωτά της.
- Να περιηγηθείτε στα Αυγώνυμα, τον Ανάβατο και στην περιοχή του Κάμπου.
- Να επισκεφτείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Ναυτικό Μουσείο στην πόλη.
- Να επισκεφτείτε τα Σπήλαια του νησιού.
- Να χορέψετε στα πανηγύρι της Παναγιάς τον δεκαπενταύγουστο στην Καλλιμασιά, στο Πυργί, στη Βέσσα και σε πανηγύρια στα Βορειόχωρα της Χίου
- Να επισκεφτείτε το εκκλησάκι του Αγίου Ισιδώρου και να μαγευτείτε από την θέα του ξωκλησιού πάνω στο γαλάζιο του Αιγαίου
- Να ψωνίσετε παραδοσιακά προϊόντα από τα μαγαζιά με τα κεραμικά στα Αρμόλια και στα Μεστά της Χίου
Η Χίος είναι ιδανική για:
- Θρησκευτικό τουρισμό (Νέα Μονή, Σκήτη Αγίων Πατέρων, Μονή Μουνδών, Ιερό προσκύνημα Αγίας Μαρκέλλας, πλήθος εκκλησιών)
- Ιαματικό Τουρισμό (Αγιάσματα, ιαματικές πηγές)
- Πολιτιστικό Τουρισμό (Μόστρα, Αγάδες, Ρουκετοπόλεμος, Πινακοθήκη, Βιβλιοθήκη Αδαμάντιου Κοραή, Ναυτικό Μουσείο, Αρχαιολογικό Μουσείο, Βυζαντινό Μουσείο Χίου)
- Αγροτουρισμό (καθαρισμός και μάζεμα μαστίχας)
- Αθλητικό Τουρισμό (Ποδηλασία, Τρέξιμο, Ορειβασία, Ιστιοπλοΐα κ.α.)
- Περιπατητικό Τουρισμό (Άγιοι Πατέρες-Νέα Μονή, Φαράγγι Καμπιών, Μεστά-Ολύμποι, Κάστρο Απολίχνων, διαδρομή Μαλαγκιώτη, Κάστρο Γριάς, Άγιο Γάλας – Άγιος Γιάννης,
- Πολιτιστικές διαδρομές στον Κάμπο), Πεζοπορία στην Αγία Μαρκέλλα (ξεκινά την παραμονή 21/07 από προσκυνητές και κορυφώνεται στα εννιάμερα της Αγίας Μαρκέλλας), Πεζοπορία στο Πελινναίο, Προσκύνημα στη μεταλλική εκκλησία της Αγίας Τριάδας (Τα ξημερώματα ανήμερα του Αγίου Πνεύματος εκκίνηση από Βολισσό)
- Ποδηλατάδα στη Χίο από τον σύλλογο «Ποδηλατείν». Κάθε 08/07, 200km διαδρομή: πόλη Χίου -Αμανή – Νότια Χίος – επιστροφή. Σε εβδομαδιαία βάση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους σε επιλεγμένες διαδρομές του νησιού
- Γευσιγνωσία τοπικών προϊόντων (Μαστίχα, Ούζο, Εσπεριδοειδή, Γλυκά του κουταλιού, Κρασιά, Γαλακτοκομικά)
- Οικοτουρισμός (Παρατήρηση πτηνών, επίσκεψη σε βιότοπους, περιοχή Natura)
- Θαλάσσιες δραστηριότητες (Κολύμβηση, Ιστιοπλοϊκές Εκδρομές, Εξερεύνηση ακρογιαλιών).
Περισσότερες τουριστικές πληροφορίες θα βρείτε εδώ.
