Κέα

Η Κέα ή αλλιώς Τζιά έχει έκταση 131 τ.χλμ. είναι το δυτικότερο νησί των Κυκλάδων και το πιο κοντινό στην Στερεά Ελλάδα. Η Κέα με τους όμορφους κόλπους τους όρμους και τις παραλίες είναι νησί κυρίως ορεινό. Ψηλότερη κορυφή της είναι ο Προφήτης Ηλίας με υψόμετρο 568 μέτρα. Τα δάση της καλύπτουν μεγάλες εκτάσεις και φημίζονται για τις βαλανιδιές τους, τα σπάνιας ομορφιάς λουλούδια όπως τα «κρινάκια της Παναγίας», οι άγριες ορχιδέες, αλλά και τα φαρμακευτικά βότανα, οι αρωματικοί θάμνοι, τα σπάνια μανιτάρια κ.α..
Η Κέα είναι ιδανικός τόπος για περιπατητές με μονοπάτια μήκους 36 χλμ από τα οποία πάνω από τα μισά είναι λιθόστρωτα.

• η αρχαία Ιουλίς στην πρωτεύουσα του νησιού Ιουλίδα.
• το Κάστρο στην Ιουλίδα, χτισμένο το μεσαίωνα από ενετό ηγεμόνα, στο οποίο χρησιμοποιήθηκαν ογκόλιθοι των αρχαίων τειχών.
• ο Λέων της Κέας. Πρόκειται για ένα βράχο πάνω στο οποίο είναι λαξευμένο ένα λιοντάρι με το οποίο συνδέονται πολλοί θρύλοι του νησιού.
• ο Πύργος της Αγίας Μαρίνας από τους Ελληνιστικούς χρόνους και δίπλα η ομώνυμη Βυζαντινή εκκλησία.
• το Αρχαιολογικό Μουσείο της Χώρας όπου υπάρχουν ενδιαφέροντα ευρήματα κυκλαδικής εποχής.
• στο Βουρκάρι, ο προϊστορικός οικισμός της Αγίας Ειρήνης πάνω στην ομώνυμη χερσόνησο, με ευρήματα από την πρώιμη εποχή του χαλκού ως και την μυκηναϊκή περίοδο.
• στο Βουρκάρι, το Στενό του Λάμπρου Κατσώνη, από όπου ο θαλασσοπόρος διέφυγε από τους Τούρκους.
• ο αρχαιολογικός στην Καρθαία, με σημαντικά μνημεία όπως ο ναός της Αθηνάς, ο ναός του Πυθίου Απόλλωνα, το θέατρο κ.α.
• η αρχαία Κορησσός, μία από τις τέσσερις ανεξάρτητες πόλεις της Κέας.
• η αρχαία Ποιηέσσα.
• το εργοστάσιο εμαγιέ με καμινάδα 45 μέτρων στο εσωτερικό του οικισμού της Κορησσίας το οποίο λειτούργησε από το 1927 ως το 1957 και ήταν το μοναδικό στη Μεσόγειο.
• το μοναστήρι της Παναγίας Καστριανής, προστάτιδας του νησιού, σε επιβλητική θέση στο λόφο Καστρί, σημείο όπου ανακαλύφθηκε η εικόνα της Παναγίας.

Ιστορία

Σύμφωνα με τη μυθολογία το νησί είχε δροσερό κλίμα από τις νύμφες που ζούσαν κοντά σε πηγές στα δάση του. Όταν έφυγαν από αυτό οι νύμφες κυνηγημένες από ένα λιοντάρι το νησί μαστίζονταν από καύσωνες. Στο νησί έφτασε ο Αρισταίος επικεφαλής Αρκάδων ο οποίος πρόσφερε θυσίες προς τιμήν του Ικμαίου Διός, θεού της βροχής και από τότε πνέουν στο νησί για 40 ημέρες δροσεροί άνεμοι, τα γνωστά μας μελτέμια.
Η Κέα πιθανότατα πήρε το όνομα της από τον ήρωα Κέω γιο του Απόλλωνα και της νύμφης Ροδοέσσης, ο οποίος επικεφαλής των Λοκρών από τη Ναύπακτο το κατέλαβε.
Την εποχή του χαλκού οι κάτοικοι αναπτύσσουν την μεταλλοτεχνία και ως το τέλος των μυκηναϊκών χρόνων αποτελεί κόμβο επικοινωνίας με μεγάλη οικονομική και πολιτιστική άνθηση (οικισμός Αγίας Ειρήνης).
Κατά τους αρχαϊκούς χρόνους (7ος-6ος αιώνας π.Χ.) ιδρύονται τέσσερις ανεξάρτητες διοικητικά και οικονομικά πόλεις στο νησί: η Ιουλίς, η Καρθαία, η Ποιήεσσα και η Κορησσός. Σε όλες χτίζονται οχυρωματικά τείχη , και πύργοι σε καίρια σημεία. Μεταξύ τους συνδέονται με ένα πυκνό οδικό δίκτυο.
Από την Κέα κατάγονταν πολλές σημαντικές μορφές της αρχαιότητας όπως ο διανοούμενος Σιμωνίδης, ο ποιητής Βακχυλίδης, ο γιατρός Ερίστρατος, σοφιστές όπως ο Θηραμένης, ο Ξενομήδης , φιλόσοφοι και άλλοι.
Η Κέα είχε ένα ιδιαίτερο πολιτικό σύστημα το οποίο απασχόλησε τον Αριστοτέλη στο σύγγραμμα του «Κείων Πολιτεία».
Ο νομοθέτης Αριστείδης ένας από τους σοφούς της αρχαιότητας κατάγονταν από την Κέα. Χαρακτηριστικός νόμος ήταν το «Κείον το νόμιμον» σύμφωνα με το οποίο αυτοί που περνούσαν το 60ο έτος της ηλικίας τους «αυτεκωνιάζοντο» δηλαδή αυτοκτονούσαν με κώνειο μετά από οικογενειακή γιορτή αποχαιρετισμού επειδή θεωρούσαν ότι δεν ήταν πλέον ωφέλιμοι στην κοινωνία.
Στους Βυζαντινούς χρόνους άνηκε στην βυζαντινή αυτοκρατορία με κύριο κέντρο την Ιουλίδα. Κατόπιν κατακτήθηκε από Ενετούς, Βαλέτους και άλλους ιταλούς ηγεμόνες. Αργότερα υποδουλώθηκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία και απελευθερώθηκε με την επανάσταση του 1821.